HUYỆT: Tứ Hoa Lục Huyệt
HÌNH ẢNH
XUẤT XỨ
La Di Biên.
VỊ TRÍ
Gồm Tứ Hoa Huyệt + Khí Hải (Nh.6) và Trường Cường (Đc.1).
ĐẶC TÍNH
Kỳ Huyệt.
TÁC DỤNG Ích dương, bổ âm.
CHỦ TRỊ
Trị ngũ lao, thất thương, khí huyết hư tổn, ngũ tâm phiền nhiệt, cốt chưng, gầy yếu, mỏi mệt, ho đờm, suyễn.
CHÂM CỨU
Cứu. Lúc đầu cứu 7 hoặc 14 hoặc 21 tráng cho đến 100 tráng.
THAM KHẢO•
“Hư lao, hư tổn, chú hạ, gầy yếu: dùng
Thôi Thị Tứ Hoa Lục Huyệt. Phàm nam nữ bị ngũ lao, thất thương, các chứng khí huyết hư tổn, cốt chưng, triều nhiệt, ho đờm, suyễn, ngũ tâm phiền nhiệt, tay chân uể oải, gầy yếu đều trị được. Lần đầu, chọn hai huyệt: phương pháp lấy huyệt là: bảo bệnh nhân đứng thẳng, lấy một dây thừng nhỏ, dài khoảng 3 - 4 xích, lấy sáp vuốt cho dây đừng co rút. Dùng dây này đo bằng đầu ngón chân cái, nam tả, nữ hữu. Bảo người bệnh đứng thẳng, đưa dây dọc phía sau từ gót chân đến bắp chân, lên thẳng đến nếp ngang chỗ cong của nhượng chân thì cắt ngang dây, rồi bảo người bệnh ngồi thẳng, xõa tóc cho lộ đỉnh đầu, lấy dây đo lúc trước, một đầu để ngay chót mũi, đưa dây đi lên dọc đỉnh đầu đến gáy lưng cho thõng dây xuống, đến cuối của đầu dây, lấy mực đánh dấu (đây không phải là huyệt). Lấy một dây nhỏ khác, bảo người bệnh ngậm miệng lại, lấy dây gấp đôi lại, chính giữa dây đè ngay gốc chân sống mũi, chia ra hai bên phải và trái, đến hai bên mép miệng thành chữ Nhân rồi cắt ngang hai đầu, lại đem dây này, kéo thẳng, đặt ngang giữa dấu mực trên sống lưng lúc nãy, nơi cuối của hai đầu dây, lấy mực làm dấu. Đây là hai huyệt phải cứu lần thứ nhất, gọi là huyệt Hoạn Môn. Nếu phụ nữ chân nhỏ, khó lấy làm chuẩn thì phải lấy cánh tay. Lấy huyệt Kiên Ngung (Đtr.15) làm chuẩn, để xuôi tay cho dây thõng xuống cho đến chót đầu ngón tay giữa, cắt ngang. Dùng cách này thay thế cách đo chân, miễn là thích hợp. Lần giữa, chọn hai huyệt. Phương pháp lấy huyệt: bảo người bệnh ngồi thẳng người, vai hơi co lại, lấy một sợi dây, vuốt sáp, vòng ra sau gáy, đưa thòng ra phía trước đến chót chấn thủy (Cưu Vĩ), cắt ngang hai đầu dây, lại ngược đầu ra phía sau, đem khoảng gấp giữa dây này đặt điều củ hầu, đầu dây của nó thòng xuống sống lưng, lấy mực làm dấu (đây không phải là huyệt cứu). Lại lấy một dây nhỏ, bảo bệnh nhân ngậm miệng lại, đo ngang hai mép miệng rồi đưa đến chỗ làm dấu ở sống lưng, đo ngang ra như lần trước, làm dấu ở hai đầu dây, đây là huyệt cần cứu lần thứ hai. Tức là 2 huyệt phải và trái của Tứ Hoa. Luôn cả hai huyệt trước là bốn huyệt, cứu cùng một lúc. Lúc đầu cứu 7 tráng hoặc 14 hoặc 21 tráng, cho đến 100 mồi là tốt. Đợi khi nhọt cứu sắp khỏi hoặc lúc hỏa sang phát, lại cứu hai huyệt theo phương pháp sau. Lần sau chọn 2 huyệt: Lấy dây đo miệng lần thứ 2, tại chỗ làm dấu ở sống lưng lần thứ 2, đặt chính giữa dây tại đó cho dây thòng xuống dọc sống lưng, đánh dấu ở chót hai đầu dây, đây là huyệt cứu. Tức là 2 huyệt trước và dưới của Tứ Hoa trên gồm 6 huyệt. Chọn ngày Ly, ngày Hỏa để cứu. Trong vòng 100 ngày sau khi cứu, nên cẩn thận đối với việc sinh hoạt vợ chồng, lo nghĩ, ăn uống đúng lúc, nóng lạnh vừa phải, sinh hoạt điều độ. Nếu sau khi nhọt khỏi, vẫn chưa thấy hết bệnh, lại cứu theo cách trên, không trường hợp nào mà không khỏi. Cho nên nói rằng cứu nhiều đến 100 tráng, Tuy nhiên, 2 huyệt ở xương sống không nên cứu nhiều, mỗi lần chỉ có thể cứu 3-5 tráng. Nếu nhiều thì e rằng người ta sẽ uể oải. Nếu cứu 6 huyệt này, cũng nên cứu huyệt Túc Tam Lý (Vi.36) để tả hỏa mới hay. Trương Cảnh Nhạc viết rằng: Theo cách cứu 4 huyệt giáp sống lưng, 2 huyệt trên gần đốt thứ 5 tức làTâm Du (Bq.15), 2 huyệt dưới gần đốt thứ 9 tức Can Du (Bq.18). Thôi Tri Để không chỉ rõ tên huyệt nhưng mà lập ra cách chọn huyệt là bởi muốn cho dễ hiểu” (La Di Biên).