BỆNH ÁN NHŨN NÃO (TIỂU ĐƯỜNG)
Bệnh nhân: Châu H.N ở Quân khu 9
Vọng:Sắc mặt bơ phờ, ngớ ngẩn, uể oải
Văn: Hơi thở mệt nhọc, tiếng nói ngọng không bình thường.
Vấn: Thân nhân bệnh nhân cho biết bệnh nhân mắc chứng đái tháo đường, điều trị bằng Tây y chưa hết. Thoạt nhiên bệnh nhân bơ phờ, ngớ ngẩn, trí nhớ kém đi, nói xong quên ngay. Tiếng nói mất bình thường, nghe không rõ, giọng nói ngọng nghịu, thường chóng mặt, đi đứng khó khăn, tay chân mất lực không còn linh hoạt như xưa,
Thiết mạch: Trầm đại vô lực
Quy nạp bát cương: Lý hư
Quy nạp hội chứng bệnh lý : Căn cứ vào vọng, văn, vấn, thiết và các trạng thái đã xảy ra, xác định là tâm tỳ lưỡng hư. Vì lẽ tâm và tỳ vốn có quan hệ mẫu tử tương sinh. Xét về mạch trầm đại vô lực tức là mạch hư. Mà mạch đại là chủ mạch tâm, như vậy là tâm hư.
Tâm chủ thần minh, thần chí, vì tâm hư nên thần minh thần chí bị lu mờ. Vì tâm hư không phục vụ được cho não nên trí nhớ gần mất hẳn. Tâm với tỳ có quan hệ mẫu tử, mẫu bệnh cập tử, tử bệnh phạm mẫu.
Tâm hoả hư không sinh được tỳ thổ, tỳ thổ có chức năng thống nhiếp huyết để nuôi tâm. Tỳ thổ hư không cung cấp huyết nuôi dưỡng tâm cho nên tâm mất đi chức năng chủ thần minh. Vì vậy vọng thấy vẻ mặt bơ phờ đờ đẫn. Tỳ chủ cơ nhục, chủ tứ chi, tỳ hư nên sinh trạng thái tay chân bất lực, chân đi không vững, tay không cầm nắm vật nặng được, giơ lên cao không được, xác định là tâm tỳ lưỡng hư.
Xử phương: Xét các chi tiết trên xác định là tâm tỳ lưỡng hư, xử phương dùng thang Quy tỳ gia xương bồ để điều hoà tâm khí, bổ tỳ để làm cho huyết quy tỳ, tỳ kinh thống nhiếp được huyết để nuôi tâm mẫu. Lúc đầu cho uống mỗi ngày 2 thang Quy tỳ gia vị trong 2 tuần, bệnh nhân khôi phục trở lại trạng thái bình thường. Tái khám mạch đi trầm hoãn, chứng nhũn não đã ổn định trở lại trạng thái bình thường, cho dùng tiếp thang Quy tỳ gia xương bồ y thêm cỏ sữa đỏ nhỏ lá 40g, Cây râu mèo 20g, Nhỏ gừa 20g, Hoài sơn 20g để điều trị chứng đái tháo đường.
Nên lưu ý là dùng Hoàng kỳ sống, Cam thảo sống không dùng chích kỳ, chích thảo để tránh chất ngọt làm cho tác dụng trị đái tháo đường không kiến hiệu và căn dặn bệnh nhân phải tuyệt đối kiêng đường cùng các chất ngọt trong trái cây chín.