CHUẨN BỊ GIƯỜNG BỆNH
1. TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC CHUẨN BỊ GIƯỜNG BỆNH
Chuẩn bị giường bệnh là công việc tiến hành hằng ngày tại các bệnh phòng của bệnh viện đòi hỏi thực hiện tỷ mỷ, đúng kỹ thuật.
Chuẩn bị giường bệnh có các ý nghĩa:
- Giường bệnh là một phần quan trọng của môi trường quanh bệnh nhân. Giường bệnh là nơi
bệnh nhân sử dụng nhiều nhất trong suốt thời gian nằm bệnh viện. Có thể có bệnh nhân không có khả năng ra khỏi giường (liệt giường), giường bệnh trở thành nơi sinh hoạt bao gồm nuôi dưỡng, tắm, đại tiểu tiện, nếu giữ gìn vệ sinh không tốt có thể gây ảnh hưởng cho bệnh nhân.
- Giường bệnh cung cấp cho bệnh nhân sự thoải mái, là nơi nghỉ và ngủ của bệnh nhân.
- Chuẩn bị giường bệnh sạch sẽ và gọn gàng làm cho hình thức bên ngoài của bệnh viện tốt đẹp hơn.
- Chuẩn bị giường bệnh giúp công tác chăm và điều trị bệnh nhân được thuận lợi.
2. GIƯỜNG VÀ CÁC DỤNG CỤ DÙNG KHI CHUẨN BỊ GIƯỜNG BỆNH
2.1. Các loại giường được sử dụng trong bệnh viện
- Giường thông thường được cấu tạo đơn giản, gọn, dễ di chuyển, dễ tẩy uế. Giường được làm bằng kim loại. Đầu giường có bậc nâng cao hay hạ thấp. Chân giường có bánh xe bọc cao su.
Chuẩn bị giường loại thông thường đòi hỏi sử dụng nhiều năng lượng hơn.
- Giường hiện đại được làm bằng hợp kim (inox) rỗng.
Hình 8.1. Giường bệnh thông thường
Cấu tạo gọn gàng, tiện lợi cho bệnh nhân. Giường có nút ấn hoặc tay quay để bệnh nhân có thể điều khiển giường theo tư thế thuận tiện cho bệnh nhân một cách dễ dàng. Hai bên giường có thành chắn để bảo đảm an toàn cho bệnh nhân.
2.2. Các dụng cụ chuẩn bị trải giường
- Nệm (đệm): các loại đệm dùng trong bệnh viện là đệm cotton, đệm mút cao su có vỏ bọc. Đệm phẳng, nhẹ, xốp và nhẵn. Vỏ bọc phải bền, dễ tẩy uế.
- Khăn trải giường (sheet).
- Chăn (blanket).
- Tấm nilon, vải cao su (mackintosh or rubbersheet).
- Gối (pillow) và áo gối (pillow-case).
- Màn.
3. NGUYÊN TẮC KỸ THUẬT CỦA CHUẨN BỊ GIƯỜNG BỆNH
Các nguyên tắc cần thực hiện trong kỹ thuật chuẩn bị giường bệnh gồm:
3.1. Phòng ngừa nhiễm trùng chéo (cross infection)
- Bằng cách thực hiện vô khuẩn trong chuẩn bị giường bệnh (Asepsis in bedmaking).
- Rửa sạch tay trước khi làm giường.
- Cầm khăn trải giường cẩn thận, không rũ hay tung khăn trải giường hoặc ném khăn lên sàn nhà. Khăn trải giường sau khi thay phải được đặt nhẹ nhàng vào các túi đựng đồ giặt. Túi đựng đồ bẩn phải để xa buồng bệnh và được đậy kín khi di chuyển.
- Giữ cho khăn trải giường không chạm vào đồng phục của mình (cả khăn sạch và khăn bẩn).
- Rửa tay sau khi hoàn tất kỹ thuật trải giường.
3.2. Yêu cầu khăn trải trên đệm giường
Phải phẳng, căng và giắt kỹ dưới đệm để tránh làm đau da của bệnh nhân, giữ cho đệm căng lâu hơn, không được dùng khăn rách để trải.
3.3. Thực hiện chuẩn bị giường bệnh không cần sự trợ giúp và đúng thời gian bằng cách chuẩn bị đầy đủ các phương tiện làm giường trước khi tiến hành kỹ thuật để tiết kiệm thời gian và năng lượng. Nên hoàn tất một phía rồi di chuyển sang phía còn lại.
4. QUY TRÌNH KỸ THUẬT CỦA CHUẨN BỊ GIƯỜNG BỆNH
4.1. Chuẩn bị
- Chuẩn bị giường:
+ Bỏ các vật dụng có ở giường như các phương tiện của bệnh nhân, các túi chất thải, tư trang của bệnh nhân.
+ Bỏ chắn giường xuống.
+ Tháo bỏ áo gối và đặt gối lên một ghế hoặc bàn bên cạnh.
+ Nới lỏng khăn trải giường ra khỏi đệm đi vòng quanh giường từ đầu đến chân giường của phía bên này giường và từ chân đến đầu giường của phía bên kia, vừa đi vừa nới khăn trải.
+ Đưa tấm nilon, chăn gấp tư lại đặt trên lưng ghế.
+ Tháo bỏ khăn trải giường, đưa vào túi đựng đồ bẩn.
+ Chỉnh lại đệm giường ngay ngắn.
- Rửa tay sạch.
- Chuẩn bị các dụng cụ trải giường:
+ Khăn trải giường, gấp theo chiều dọc, mặt trái ra ngoài.
+ Tấm nilon gấp theo chiều ngang.
+ Các vật dụng khác: gối, áo gối, chăn.
+ Sắp xếp các đồ vải theo thứ tự sẽ sử dụng đặt sẵn lên xe đẩy, đẩy đến giường cần chuẩn bị.
4.2. Kỹ thuật trải giường
4.2.1. Kỹ thuật trải giường kín (Closed beds - Unoccupied Beds)
- Đặt khăn trải giường lên 1/4 giường về phía đầu giường, sau đó trải đều trên mặt đệm.
- Gấp khăn trải bọc lấy đầu đệm và cuối đệm.
- Gấp góc: Cầm một mép khăn trải giường kéo lên cao và thẳng, áp sát phần khăn sát đệm, nhét phần thừa xuống đệm. Phần kéo thẳng tạo thành một đoạn thẳng, chéo góc với góc đệm, xếp góc chéo sát đệm, nhét phần thừa xuống đệm. xếp như xếp góc bánh chưng (hình 8.2). Gấp đủ 4 góc của đệm bằng cách đi quanh giường.
Hình 8.2. Gấp góc vải trải giường
- Trải tấm nilon vào 1/3 giữa giường.
- Trải vải lót lên trên, kéo căng tấm nilon, vải lót, nhét phần vải thừa xuống đệm.
- Trải chăn, vuốt thẳng, phần cuối chăn nhét xuống dưới đệm, mép chăn ở hai bên buông thõng.
- Thay áo gối, đặt gối lên đầu giường.
- xếp đặt tủ đầu giường gọn gàng
Hình 8.3. Một giường kín đã được chuẩn bị
4.2.2. Kỹ thuật trải giường mở (Opened beds - Occupied Beds)
- Giường bệnh nội khoa:
+ Tiến hành trải gường kín như các bước trên.
+ Chăn được gấp làm 3 nếp phía cuối giường.
- Giường bệnh ngoại khoa:
Chuẩn bị giường bệnh ngoại khoa để đón bệnh nhân sau mổ, sau khi làm các thủ thuật ngoại khoa.
+ Tiến hành các bước giống như kỹ thuật trải giường kín nhưng tấm nilon, tấm vải lót phải lớn, dài để phủ kín giường.
+ Chăn được xếp làm 3 nếp dọc theo chiều dài của giường, đặt sát về một bên giường.
+ Chuẩn bị thêm các dụng cụ thường dùng cho ngoại khoa như khay quả đậu, gạc, khăn lau miệng đặt ở tủ đầu giường.
4.3. Kỹ thuật trải giường có bệnh nhân
- Mục đích:
Thường sử dụng đối với những bệnh nhân nằm liệt giường để vệ sinh ngăn ngừa loét ép. Phải thay khăn trải giường cho bệnh nhân theo quy định về thời gian của từng bệnh viện. Tuy nhiên, cũng có thể thay khăn trải giường khi giường bị bẩn, ướt.
- Tiến hành:
+ Thay khăn trải giường cho bệnh nhân nằm liệt giường.
+ Giải thích, hướng dẫn cho bệnh nhân và người nhà trước khi tiến hành kỹ thuật.
+ Bảo đảm sự an toàn cho bệnh nhân. Đối với bệnh nhân khó thở phải duy trì bệnh nhân ở tư thế Fowler.
Đối với bệnh nhân gãy xương phải giữ bệnh nhân ở tư thế thích hợp, vận chuyển bệnh nhân nhẹ nhàng.
+ Chuẩn bị dụng cụ.
Có hai trường hợp:
* Chỉ thay những đồ vải bị bẩn.
* Thay hết các loại đồ vải trên giường
+ Chuẩn bị các dụng cụ giống như chuẩn bị giường bệnh mở chưa có bệnh nhân nhưng phải có thêm tấm vải khoác và túi đựng đồ bẩn.
Các dụng cụ được đặt sẵn ở xe đẩy theo thứ tự sử dụng.
Đóng cửa tránh gió lùa, mùa rét chuẩn bị lò sưởi nếu có.
Trường hợp bệnh nhân có thể ngồi dậy được cần giúp bệnh nhân chỉnh trang phục, dìu bệnh nhân ra khỏi giường.
Tiến hành làm giường theo quy trình chuẩn bị giường mở (không có bệnh nhân). Sau khi tiến hành xong dìu bệnh nhân trở lại giường.
Trường hợp bệnh nhân yếu, không thể ngồi dậy được: tiến hành quy trình trải giường có bệnh nhân, cần có một người phụ giúp.
Tháo bỏ chăn trên người bệnh nhân, đắp cho bệnh nhân một tấm vải khoác bằng cách gấp tấm vải theo chiều ngang của chăn theo kiểu gấp đèn xếp, sau đó đặt trước ngực, hai tay cầm mép trên của tấm vải khoác kéo xuống phía dưới cùng với chăn, bỏ chăn ra. Người phụ giúp bệnh nhân nằm nghiêng hoặc ngửa, sát về một bên giường. Người phụ đứng về phía bệnh nhân, giữ cho bệnh nhân khỏi ngã.
Nếu không có người phụ phải dùng thanh chắn giường để đề phòng bệnh nhân ngã.
Tháo khăn trải trên nửa đệm, sau đó cuộn nhỏ lại và nhét cạnh lưng bệnh nhân.
Đặt tấm khăn trải giường mới, đường giữa của khăn nằm dọc theo đường giữa của đệm giường.
Trải dọc một nửa đệm, nửa còn lại cuộn gọn để cạnh lưng bệnh nhân.
Kéo thẳng hai đầu khăn trải bọc lấy hai đầu đệm.
Trải tấm nilon và tấm lót vào giữa giường, nửa còn lại để cạnh lưng bệnh nhân đối với bệnh nhân nội khoa. (Trải tấm nilon lớn và tấm vải lót lớn khắp mặt đệm đối với bệnh nhân ngoại khoa).
Tiến hành gấp góc hai đầu đệm.
Nhét sâu phần khăn trải còn lại xuống đệm, vuốt thẳng khăn ở phần đã trải.
Di chuyển bệnh nhân nhẹ nhàng sang phần vừa trải.
Điều dưỡng viên đi sang phía bên kia giường.
Tháo phần khăn trải giường còn lại cho vào túi đựng đồ bẩn.
Kéo phần khăn trải mới phủ hết đệm. Kéo tấm nilon và vải lót.
Bọc tiếp hai đầu đệm ở phần nửa giường còn lại.
Tiến hành gấp góc như 2 góc đệm bên kia.
Nhét sâu phần khăn trải giường thừa, tấm nilon, vải lót xuống đệm.
Vuốt thẳng các nếp vải trên mặt đệm, bảo đảm đệm căng vừa phải, các lớp khăn trải thẳng, phẳng và không có nếp nhăn.
Giúp bệnh nhân nằm lại chính giữa giường.
Đắp chăn cho bệnh nhân.
Nhét mép chăn dưới đệm, không kéo chăn căng quá đủ để bảo đảm bệnh nhân có thể co duỗi, trở mình thoải mái trong chăn.
Thay áo gối, giúp bệnh nhân nằm lên gối mới.
Thông báo cho bệnh nhân đã tiến hành xong quy trình chuẩn bị giường.
Sắp xếp các vật dụng chung quanh ngăn nắp.
Mang túi đồ bẩn đến nơi xử lý.
EBOOK - SÁCH ĐIỀU DƯỠNG CƠ BẢN
LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN NGÀNH ĐIỀU DƯỠNG