Gan to, thường lớn hơn 13cm khi đo từ bờ trên gan đến bờ dưới.
Có nhiều nguyên nhân dấn đến gan to. Một bảng phân loại các nguyên nhân được đưa ra trong Bảng 6.4
Các cơ chế gây ra gan to xuống dưới:
1 Ư máu ở gan
2 Viêm
3 Lắng đọng các chất và giãn do tăng sinh mô liên kết
4 Kết hợp giữa cơ chế 1 và 3.
Suy tim sung huyết
Trong suy tim sung huyết , quá trình đưa máu trở lại tim từ hệ thống tĩnh mạch không hiệu quả, làm cho gan bị sung huyết và ứ máu.
Nhiễm trùng
Phản ứng viêm và phù nề là cơ chế gây to gan chủ yếu trong các bệnh nhiễm trùng e.g. (viêm gan, sốt rét, Epstein-Barr virus [EBV]).
Viêm cũng có thể góp phần vào các nguyên nhân không do nhiễm trùng khác gây ra gan to. Lưu ý rằng, trong viêm gan virus, gan có thể to, theo thời gian, trở nên xơ và nhỏ lại.
Thâm nhiễm
Các rối loạn thâm nhiễm như là sarcoidosis và bệnh thừa sắt dẫn đến lắng đọng các chất bất thường trong gan. Các chất lắng đọng sẽ làm gan to lên. Tương tự như vậy, các bệnh ác tính nguyên phát và thứ phát cũng là kích thước gan to lên do các khối u và tình trạng viêm.
Việc gõ gan phụ thuộc nhiều vào chủ quan người gõ và không phải lúc nào cũng đưa ra chính xác kích thước của gan.Có những nghiên cứu cho biết gõ gan để xác định kích thước của nó có độ nhạy khoảng 61-92% nhưng độ đặc hiệu thấp chỉ khoảng 30-43% Nếu gan ở dưới bờ sườn, thì nó có độ đặc hiệu là 100% và PLR là 233.7!
Tóm lại, gõ gan không cho biết chính xác kích thước gan, tuy nhiên khi sờ thấy gan dưới bờ sườn, cần nghĩ đến tình trạng gan to.
BẢNG 6.4 Nguyên nhân của gan to |
||||
Nhiễm khuẩn |
Thâm nhiễm |
Khối u |
Chuyển hóa |
Tuần hoàn |
Tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm khuẩn |
Sarcoidosis |
Ung thư biểu mô tế bào gan |
Gan nhiễm mỡ |
Suy tim |
Viêm gan virus A, B |
Bệnh thừa sắt |
Ung thư di căn đến gan |
Bệnh dự trữ |
Hội chứng Budd-Chiari |
Sốt rét |
Thoái hóa dạng tinh bột |
U máu gan |
||
Nang gan |
Ung thư máu |
|||
Áp xe gan |
U lympho |
|||
Khối máu tụ |