HÌNH 3.15 Sóng y xuống lõm sâu trong viêm màng ngoài tim co thắt
Băng ghi áp lực tâm nhĩ phải ở bệnh nhân bị viêm màng ngoài tim co thắt. Lưu ý sự gia tăng áp lực và sóng y xuống lõm sâu tương ứng với giai đoạn làm trống nhĩ nhanh trong kì tâm trương.
Reproduced, with permission, from Goldman L, Ausiello D, Cecil Medicine, 23rd edn, Philadelphia: Saunders, 2007: Fig 77-11.
MÔ TẢ
Áp lực tĩnh mạch cảnh tụt nhanh và rõ trong kì tâm trương, cùng lúc với sự tụt giảm áp lực trong tâm nhĩ xảy ra sau khi van ba lá mở ra.
Trên lâm sàng là dấu hiệu tĩnh mạch cổ xẹp trong kì tâm trương.
NGUYÊN NHÂN
Thường gặp
• Viêm màng ngoài tim co thắt Ít gặp
• Nhồi máu thất phải
• Thông liên nhĩ
• Rung nhĩ
CƠ CHẾ
Trong viêm màng ngoài tim co thắt, giai đoạn đổ đầy thất đầu tâm trương không bị cản trở nhưng sự đổ đầy bắt đầu bị hạn chế từ khoảng 2/3 giai đoạn sau kì tâm trương
khi mà tâm thất giãn ra đụng đến màng ngoài tim bị xơ cứng. Ngay khi xảy ra, áp lực tăng cao hơn mức bình thường.
Sóng y xuống lõm sâu khi mà nó khởi đâu từ mức cao do áp lực trong tâm nhĩ cao hơn mức bình thường.
Ý NGHĨA
Sóng y xuống lõm sâu xảy ra trong khoảng 1/3 bệnh nhân bị viêm màng ngoài tim co thắt và 2/3 bệnh nhân bị nhồi máu thất phải, mặc dù chưa được nghiên cứu nhiều và nó cũng thường khó thấy trên lâm sàng.
Sự hiện diện của sóng y xuống nhanh giúp loại trừ chèn ép tim (xem ‘Biến đổi hình thái sóng: Mất sóng y xuống’).