Đối với thầy thuốc thực hành, thắt cổ là loại tự tử thường gặp, chiếm 7% tống số tự tử hằng năm. Nhưng vấn đề khó xử là khi gặp phải loại thắt cổ đã bị cắt dây thắt trước khi thầy thuốc đến, không tìm ra được triệu chứng.
Cũng đừng quên Chỉ một chỗ tựa nhỏ, một dây nhỏ, là có thể tự tử được, ví dụ: một cái đinh, xà, kèo, thang, chân giường, thành giường bệnh viện. Dây có thể là ca vát, thắt lưng, dây màn... Vị trí có thể là trong nhà, ngoài vườn, nơi công cộng (nhà ga, WC).
Tuỳ theo chỗ thất dưới thanh quản, nằm chính giữa hoặc một bên cổ mà bệnh cảnh lâm sàng có khác nhau.
A. Nhìn dáng người bệnh
- Mặt tím phù
- Đẫm mồ hôi và tiết dịch (rối loạn vận mạch).
B. Triệu chứng hô hấp
A. Động tác đầu tiên
Khi phát hiện được người thắt cổ, phải nhanh chóng:
- Đỡ lấy chân, cắt dây thắt hoặc nới lỏng, đừng để nạn nhân ngã xuống đất.
- Đặt nằm trên phản cứng, nằm ngửa, cổ hơi kéo cao lên một tí vì sợ có gãy đốt sống cổ
- Đặt nơi thoáng, tháo hết những gì hạn chế hô hấp.
B. Ba trường hợp có thế xảy ra
1. Mới chết Lâm sàng
Nạn nhân mới bị giảm hô hấp, mạch và tiếng tim, mặt tím, đồng tử giãn, hôn mê sâu.
• Phải hồi sức ngay: Thổi miệng - miệng + bóp tim ngoài lồng ngực. Nếu có thể: Đặt nội khí quản và thông khí hỗ trợ.
• Chống lại phù não sau ngạt Mannitol (15%) cho truyền nhanh (1 lọ trong 20 phút) có thể nhắc lại nếu chưa đỡ, chống toan chuyển hóa (bicacbonat, THAM).
• Chống rối loạn thần kinh thực vật: Procain, Hydergin, hỗn hợp Phenergan - Dolosal - Largactil, nếu rối loạn thần kinh thực vật ít thì cho quạt thoáng khí.
• Bù dịch: Rất cần (chất thế plasma, chống Sludge, Rheomacrodex).
Người bệnh phải được nhanh chóng đưa dến viện chuyên khoa có thùng oxy cao áp. |
• Chống hậu quả thần kinh: Đặc biệt chống phù não bằng oxy cao áp (2 đợt mỗi ngày với áp lực 2 ATA trong 8-10 ngày) để tránh hậu quả tâm thần kinh.
• Cung cấp năng lượng (huyết thanh ngọt, insulin, ATP) vitamin và enzym, oxy và các chất gây tỉnh như Piracetam (Nootropyl), mecnofenoxat (Lucidril).
2. Rối loạn thần kinh nặng, không suy hô hấp
Mới hôn mê chưa có suy tuần hoàn - hô hấp, phải cho vào viện ngay. Trong bệnh viện xử lý như phần mới chết lâm sàng.
3. Thoáng mất nhận biết, rối loạn giác quan (chóng mặt, ù tai...)
Đưa vào viện để chống phù não cấp, mặt khác để theo dõi tình trạng hô hấp thần kinh của nạn nhân
TÓM TẮT 1. Tháo dây thắt, nhớ không để nạn nhân ngã xuống đất 2. Hồi sức: Miệng – miệng + xoa bóp tim ngoài lồng ngực. 3. Cho thở oxy: Hô hấp hỗ trợ 4. Chống lại: - Phù não: Mannitol 15% : 250ml trong 20 phút 5. Oxy cao áp : Làm nhanh khi hôn mê lâu |